Van de menselijke drang naar zichtbaarheid zijn standbeelden uitgesproken voorbeelden: dominant als koningsbeelden pedant als idolen, streng als monumenten en frivool als omgevingskunst.

Buitenbeelden zijn seismografen van de maatschappelijke beweging. Ze worden opgesteld en neergehaald. Lang voor de uitvinding van de moderne media waren standbeelden dé paradepaardjes van macht en invloed. Dat veranderde toen de maatschappelijke banden loslieten en de kunst een eigen weg ging, maar die leidde niet tot een nieuw evenwicht. Recente beeldenstormen als het weghalen van kunst uit tentoonstellingen en het neerhalen van beelden van oude helden, tonen gestoorde verhoudingen.

Waarom hebben we eigenlijk (stand) beelden nodig? Wie heeft daar profijt van en wie zijn ze tot last? En wie bepaalt welke beelden waar komen te staan? Met voorbeelden uit vier eeuwen en vier continenten legt dit boek voor het eerst in het Nederlands taalgebied verbanden tussen het komen en gaan van de beelden op straten en pleinen. De vraag naar het juiste beeld voor déze plek leidt naar Romeinse praalzucht en naar Bijbelse beeldverboden. Dergelijke transhistorische verbanden geven reliëf aan debatten over vrijheid van meningsuiting en democratische gelijkheid in de ruimte die voor – maar niet van – ons allemaal is.

april 2023